ประโยชน์และอันตรายของถั่วเหลืองเป็นเรื่องที่ถก เถียงกันมาก แต่เรื่องหนึ่งที่ถูกกล่าวหา คือ ถั่วเหลืองทำให้ผู้ชายนมโตขึ้น ฮอร์โมนเพศผิดปกติ คำแนะนำที่ว่าผู้ชายควรหลีกเลี่ยงการกินถั่วเหลือง เป็นเรื่องจริงหรือไก่กา

ถั่วเหลืองมีไฟโตเอสโตรเจน อยู่ในกลุ่มสารที่มีคุณสมบัติเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ โครงสร้างของไฟโตเอสโตรเจนบางส่วนคล้ายคลึงกับฮอร์โมนเอสโตรเจนของมนุษย์ จากจุดนี้จึงทำให้มีความคิดว่า หากผู้ชายกินถั่วเหลืองมากๆ ทำให้ระดับเอสโตรเจนเพิ่มขึ้น จะทำให้มีปัญหาเบี่ยงเบนทางเพศหรือไม่

ความเป็นจริงคือ มีรายงานหนูที่กินไฟโตเอสโตรเจนมากๆ ทำให้เป็นหมัน แต่ยังไม่เคยพบปัญหานี้ในมนุษย์ และ ลิงซึ่งเป็นสัตว์ที่ใกล้เคียงมนุษย์ สรุปคือ ผลที่เกิดขึ้นในหนู ไม่ได้เกิดขึ้นในมนุษย์ !!

อย่างไรก็ดี ทุกสิ่งทุกอย่างมีข้อยกเว้นได้ทั้งสิ้น มีรายงานชายวัย 19 ปี มีปัญหาเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ ระดับฮอร์โมนเพศชายลดต่ำลง และมีปัญหาโรคเบาหวานร่วมด้วย ผู้ป่วยเริ่มมีอาการหลังจากกินอาหารเจ ซึ่งโปรตีนหลักคือถั่วเหลืองมาเป็นระยะเวลานาน โดยรายนี้ไม่มีปัญหาเต้านมโตแต่อย่างใด หลังจากหยุดกินถั่วเหลือง อาการก็กลับสู่สภาวะปกติ

อีกรายงานหนึ่ง ชายวัย 60 ปี มีปัญหาเต้านมโต เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ หลังจากกินนมถั่วเหลืองวันละ 3 ลิตร มานาน 6 เดือน ซึ่งอาการหายเป็นปกติหลังจากหยุดกินถั่วเหลือง

นอกเหนือจาก 2 เคสที่กล่าวมาแล้ว การกินถั่วเหลืองในระดับปกติถึงระดับสูงปานกลาง ไม่เป็นอันตรายแต่อย่างใด ส่วยรายที่มีปัญหา คือ กรณีกินมากกว่าปกติไปมากถึง 9-10 เท่า เป็นเวลานานหลายเดือนต่อเนื่องกัน

จึงสรุปได้ว่า การกินถั่วเหลืองขนาดสูงมากๆ อาจทำให้ผู้ชายบางคนมีปัญหาเต้านมโตแบบไม่ถาวรได้ ซึ่งเต้านมจะยุบลงมาได้เมื่อหยุดกิน แต่ถ้ากินถั่วเหลืองในขนาดปานกลางจนถึงระดับสูง นอกจากจะปลอดภัยแล้ว ยังเอื้อประโยชน์ต่อสุขภาพ เช่น ป้องกันการเป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก โรคเส้นเลือดหัวใจอุดตัน โรคไขมันในเลือดสูง

ปล. นมถั่วเหลืองก็ทำให้แพ้ได้นะคะ แต่โอกาสแพ้น้อยกว่า นมวัว และ นมแพะ ถ้าลูกแพ้นมถั่วเหลือง ก็ต้องเปลี่ยนไปเป็นนมสูตรพิเศษ

วิธีลดความเสี่ยงในการแพ้โปรตีนหลายอย่างในลูก คือ ขณะตั้งครรภ์คุณแม่ไม่ควรกินเลยทั้งนมวัว นมถั่ว ผงโปรตีนแอมเวย์ ขนมเบเกอรี่ เพราะจะแพ้ทั้งนมวัว นมถั่ว แป้งสาลี และ น้ำหนักตัวขึ้นมากเกินไป ให้กินอาหารครบหมู่หลากหลาย ส่วนไข่ อาหารทะเล ก็ไม่ต้องกินมากขึ้นกว่าปกติ เพื่อไม่ให้ลูกที่เกิดมาแพ้สิ่งเหล่านี้ อย่าลืมว่า ขณะตั้งครรภ์ต้องการแคลอรี่เพิ่มขึ้นเพียง 500 กิโลแคลอรี่ หรือ เทียบเท่ากับก๋วยเตี๋ยว 1 ชาม

หญิงตั้งครรภ์ไม่ต้องกลัวขาดแคลเซียม ถึงแม้ว่าไม่ได้กินนมใดๆเลย ให้กินอาหารแคลเซียมสูง เช่น ผักใบเขียว ปลาเล็กปลาน้อย เมล็ดพืช เมล็ดงาและ แคลเซียมเม็ดที่คุณหมอสูติให้ ก็เพียงพอแล้วค่ะ