ในอดีตคนไทยไม่เคยมีโรคภูมิแพ้มากมายเท่ากับในปัจจุบันเราทราบกันดีว่าโรคภูมิแพ้นั้นมีส่วนเกี่ยวข้องกับกรรมพันธุ์ แต่เป็นที่น่าแปลกใจว่า ในปัจจุบัน แม้ว่าพ่อและแม่ไม่ได้เป็นโรคภูมิแพ้เลย แต่ลูกกลับเป็นโรคภูมิแพ้กันมากมาย ต้องไปพบแพทย์ปีละหลายครั้ง นอกจากนี้บางรายถึงกับเป็นหอบหืด พ่อแม่พยายามป้องกัน ไม่ว่าการจัดหาที่นอนป้องกันไรฝุ่น เครื่องกรองอากาศอย่างดี ไม่ให้มีสัตว์เลี้ยงภายในบ้าน ลูกก็ยังไม่วายคิดว่าสาเหตุที่ลูกของเราเป็นภูมิแพ้ไม่ยอมหายสักที อาจมีสาเหตุมาจากการดื่มนมของลูกเราตั้งแต่ในวัยทารก

 การแพ้โปรตีนนมวัว (cow milk allergy) มีปัจจัยที่ทำให้เด็กทารกมีความเสี่ยงสูงกว่าเด็กวัยอื่นเพราะ 

• เซลล์ชั้นเยื่อบุทางเดินอาหารยังเจริญเติบโตไม่เต็มที่
• ระบบภูมิคุ้มกันในทางเดินอาหารเด็กทารกยังไม่สมบูรณ์
• โปรตีนในนมวัวมีความแตกต่างจากโปรตีนในนมแม่เนื่องจากเป็นสัตว์ต่างชนิดกัน 

เนื่องจากปกติแล้วในนมแม่จะไม่มี เบต้า แลกโตโกล บุลิน (lactogroburin) ซึ่งเป็นโปรตีน ที่มีคุณสมบัติในการเป็นสารแปลกปลอมมาก (antigenicity) นอกจากนี้ ในนมวัวยังมี โปรตีน พวกอัลฟา เบต้า เคซีน (alpha and beta casein) อัลฟา แลกโตโกลบูลิน (alpha lactoglobulin) และ bovine serum albumin ต่างๆ ซึ่งเป็นส่วนผสมอยู่ในน้ำนมวัว เมื่อน้ำนมวัวเหล่านี้ มีกระบวนการที่ยังไม่ได้ทำให้สุก ทำให้โปรตีนเหล่านี้ยังคงรูปเดิม เมื่อนำมาละลายน้ำ หรือแช่เย็น แล้วนำมาดื่ม (โดยอ้างว่าทำให้ไม่สูญเสียคุณค่าทางอาหาร) ก็ทำให้โปรตีนแปลกปลอมเหล่านี้ถูกดูดซึมเข้ามาสู่ร่างกาย โดยเฉพาทารก หรือเด็กเล็กๆ นำไปสู่การก่อตัวของโรคภูมิแพ้ 
 
ในระยะแรกอาจพบในรูปแบบอาการโคลิกเมื่อเป็นมากเข้าก็มีอาการอาเจียนเป็นเลือด ท่านที่มีลูกให้ลองสังเกตว่าเด็กที่ดื่มนมแม่มักจะไม่ค่อยมีอาการเสียงหายใจครืดคราดไม่ค่อยมีอาการร้องโดยหาสาเหตุไม่ได้ ไม่ค่อยมีผื่นบริเวณใบหน้า เวลาไม่สบายก็มักจะหายได้ไว ตลอดจนไม่ค่อยมีอาการผื่นแพ้ที่ชอบเรียกกันว่า น้ำเหลืองไม่ดีต่างๆ เป็นต้น

 ส่วนเด็กที่ได้รับนมผสม หรือนมวัว แม้กระทั่งดื่มนมแม่ แต่แม่ทานนมวัว ก็พบว่าโปรตีนในนมวัวออกมาทางน้ำนมแม่ด้วย แม้ว่าจะพบน้อยก็ตาม เด็กก็ยังอาจจะมีอาการตามที่กล่าวข้างต้นได้ การจะบอกว่าเป็นการแพ้นมวัวนั้นอาจทดลอง โดยให้เด็กหยุด กินนมวัวหรืออาหารที่มีนมวัวเป็นส่วนผสมอย่างเด็ดขาดนาน 1 เดือน แล้วให้ทดลองกินนมวัวที่มีน้ำตาลแลกโตสน้อย หรือไม่มีเลย จำนวน 100ซี.ซี. แล้วสังเกตว่าเด็กมีอาการผิดปกติ ต่างๆ ตามที่กล่าวมาแล้วแสดงให้เห็นภายในเวลา 48 ชั่วโมง (อาการมีน้ำมูก ไอ เสียงครืดคราด ปวดท้อง ผื่น ท้องเสีย อาเจียน) ให้ลองทำ อีก 3 ครั้ง ห่างกันหลายสัปดาห์ และถ้าพบอาการดังกล่าว ทุกครั้ง แสดงว่า น่าจะมีการแพ้นมวัว แต่อย่างไรก็ตาม ในรายการที่มีอาการแพ้ไม่มากนัก อาการอาจแสดงให้เห็นไม่ชัด อาจจะลองให้เด็กหยุดนม

ได้มีผู้ทดลองในเด็กที่มีอาการโคลิกโดยให้งดนมวัว พบว่า 53% ของเด็กเหล่านี้จะไม่มีอาการโคลิกภายใน 1-3 วัน แต่เมื่ออาการดีขึ้นแล้ว ให้นมวัวกลับเข้าไปอีก ก็จะพบว่า เด็กที่มีอาการโคลิกเกิดขึ้นอีกภายใน 8 ชั่วโมงถึง 65% ทีเดียว แสดงให้เห็นว่าอาการผิดปกติต่างๆ ในเด็กเล็กที่เราเคยคิดว่าไม่มีสาเหตุแท้จริงมาจากการแพ้นมวัวนั่นเอง

สำหรับพ่อแม่ที่ไม่มีทางเลือกในการให้นมวัว ก็ควรให้ลูกได้รับนมแม่อย่างเดียวนานอย่างน้อย 3 เดือน โดยที่ไม่ต้องดื่มนมวัว หรืออาหารที่มีส่วนประกอบของนมเลย ในช่วง 3 เดือนนี้ (ปัจจุบันได้แนะนำให้ดื่มนมแม่อย่างเดียวนาน 6 เดือน) แล้วหลังจากนั้นเมื่อไม่สามารถเลี้ยงด้วยนมแม่แล้ว ก็ควรเลือกนมที่โปรตีนเป็นพวก caseinhydrolysate (ไม่ใช่นมที่อ้างว่า hypoallergen นะ) จะดีกว่า เพราะเป็นโปรตีนที่ย่อยแล้วจะกระตุ้นภูมิแพ้ได้น้อย

นอกจากนี้ จะสังเกตเห็นว่าในปัจจุบันโรคภูมิแพ้มักจะเป็นกับเด็กที่มีฐานะทางการเงินดี เนื่องจากมีความสามารถในการจัดหาซื้อนมผงมาให้เด็กทานหรือให้ลูกดื่มนมได้ตลอด ซึ่งการเกิดภูมิแพ้หรือภูมิไวต่อนมนั้นอาจเกิดได้ตั้งแต่เด็กอยู่ในครรภืมารดามาแล้ว โดยเฉพาะการได้รับ antigen load ในระยะท้ายของการตั้งครรภ์หรือจากการที่เด็กทารกได้รับนมแม่ แต่แม่ทานนมผสม หรือนมสดต่างๆ โดยเชื่อว่าจะทำให้มีการสร้างน้ำนมดีขึ้น หรือช่วยเสริมแคลเซียมให้กับทารก โดยอาศัยความรักของแม่ที่มีต่อลูก นำไปสู่การดื่มนมจำนวนมาก การบำรุงครรภ์มารดาตั้งแต่ตั้งครรภ์ จนกระทั่งหลังคลอด จวบจนเด็กโตร่วมกับการโฆษณาขิงบริษัทนมต่างๆ นานา ที่น่าชวนเชื่อว่าการดื่มนมทำให้เด็กเจริญเติบโตดี ได้รับสารอาหารที่ครบถ้วนโดยไม่มีใครสนใจอันตรายที่ปะปนมากับนมวัว และขาดความรู้เกี่ยวกับแคลเซียมและการเจริญเติบโตในวัยเด็กที่แท้จริง

สรุปแล้วไม่ว่าพ่อแม่จะเลือกวิธีการใดในการเลี้ยงลูกก็ตาม เขาสมควรที่จะได้รับความช่วยเหลือในทุกวิถีทาง คำแนะนำที่เหมาะสม, ข้อมูลที่ถูกต้อง และกำลังใจ จะสามารถช่วยให้แม่เลือกวิธีการเลี้ยงลูกของตนเองได้เป็นอย่างดีจากพ่อแม่ ความรู้สึกพึงพอใจ และความผูกพันอันลึกซึ้งระหว่างแม่และลูก เป็นเป้าหมายหลักที่สำคัญ

 [ ที่มา.. นิตยสารบันทึกคุณแม่ No.150 January 2006 ]
 http://www.elib-online.com/doctors49/child_breast004.html