ฮิปโปโปเตมัสเป็นสัตว์กินพืชขนาดใหญ่และมีขนาดใหญ่กว่าสัตว์บกที่มีเพียงช้างและแรด บาง สายพันธุ์ เท่านั้น น้ำหนักโตเต็มวัยเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 1,480 กก. (3,260 ปอนด์) สำหรับวัว และ 1,365 กก. (3,009 ปอนด์) สำหรับวัว มีการบันทึกตัวผู้ที่ตัวใหญ่เป็นพิเศษถึง 2,660 กก. (5,860 ปอนด์) ฮิปโปตัวผู้ดูเหมือนจะเติบโตอย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต ขณะที่ตัวเมียจะมีน้ำหนักสูงสุดเมื่ออายุประมาณ 25 ปีฮิปโปมีขนาดยาว 2.90 ถึง 5.05 ม. (9.5 ถึง 16.6 ฟุต) รวมหางยาวประมาณ 35 ถึง ความยาว 56 ซม. (1.15 ถึง 1.84 ฟุต) และสูง 1.30 ถึง 1.65 ม. (4.3 ถึง 5.4 ฟุต) ที่ไหล่โดยชายและหญิงสูงตั้งแต่ 1.40 ถึง 1.65 ม. (4.6 ถึง 5.4 ฟุต) และ 1.30 ถึง 1.45 ม. (4.3 ถึง 4.8 ฟุต) ที่ไหล่ตามลำดับ สปีชีส์นี้มีความยาวส่วนหัว-ลำตัวโดยทั่วไปที่ 3.3–3.45 ม. (10.8–11.3 ฟุต) และความสูงยืนเฉลี่ยที่ไหล่ 1.4 ม. (4.6 ฟุต) ฮิปโป มีลำตัวเป็นทรงกระบอกที่มีหางและขาสั้น และกะโหลกรูปทรงนาฬิกาทรายที่มีจมูกยาว : 3, 19 โครงกระดูกของพวกมันเป็นแบบ graviportalซึ่งปรับให้รองรับน้ำหนักอันมหาศาลของมันได้ : 8 และกระดูกที่หนาแน่นและจุดศูนย์ถ่วง ที่ต่ำ ทำให้พวกมันจมและเคลื่อนที่ไปตามก้นน้ำได้ ฮิปโปโปเตมัสมีขาเล็ก (เมื่อเทียบกับสัตว์ใหญ่ ชนิดอื่น ) เนื่องจากน้ำที่พวกมันอาศัยอยู่ช่วยลดภาระน้ำหนัก เชิงกรานวางตัวทำมุม 45 องศา : 9 ฮิปโปมักจะวิ่งเหยาะๆ เพื่อเคลื่อนที่อย่างรวดเร็วบนบก และสามารถควบด้วยความเร็ว 30 กม./ชม. (19 ไมล์/ชม.) เมื่อจำเป็น พวกเขาไม่สามารถกระโดดได้ แต่สามารถเดินขึ้นฝั่งที่สูงชันได้ แม้จะมีรูปร่างกลม แต่ฮิปโปก็มีไขมันน้อย