สสารธรรมดาและแรงที่กระทำต่อสสารสามารถอธิบายได้ในรูปของอนุภาคมูลฐาน อนุภาคเหล่านี้บางครั้งถูกอธิบายว่าเป็นอนุภาคพื้นฐาน เนื่องจากพวกมันมีโครงสร้างพื้นฐานที่ไม่รู้จัก และไม่ทราบว่าพวกมันประกอบด้วยอนุภาคมูลฐานที่เล็กกว่าหรือไม่ ปัจจุบัน อนุภาคมูลฐานทั้งหมดได้รับการอธิบายได้ดีที่สุดโดยกลศาสตร์ควอนตัมและแสดงความเป็นคู่ของคลื่นและอนุภาค : พฤติกรรมของพวกมันมีทั้งลักษณะคล้ายอนุภาคและ คล้าย คลื่นโดยมีคุณสมบัติที่แตกต่างกันภายใต้สถานการณ์ที่แตกต่างกัน สิ่งสำคัญที่สุดคือStandard Modelซึ่งเป็นทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับ อันตรกิริยาทาง แม่เหล็กไฟฟ้าและอันตรกิริยานิวเคลียร์อย่างอ่อนและแรง แบบจำลองมาตรฐานได้รับการสนับสนุนโดยการยืนยันการทดลองของการมีอยู่ของอนุภาคที่ประกอบเป็นสสาร: ควาร์กและเลปตอนและอนุภาคคู่ " ปฏิสสาร " ที่สอดคล้องกัน ตลอดจนอนุภาคแรงที่เป็นสื่อกลางอันตรกิริยา : โฟตอนW และ Z โบซอนและกลูออน แบบจำลองมาตรฐานทำนายการมีอยู่ของฮิกส์โบซอน ที่เพิ่งค้นพบอนุภาคที่เป็นปรากฏการณ์ของสนามภายใน จักรวาล ที่สามารถให้อนุภาคที่มีมวลได้ เนื่องจากประสบความสำเร็จในการอธิบายผลการทดลองที่หลากหลาย บางครั้ง Standard Model จึงถูกมองว่าเป็น "ทฤษฎีของเกือบทุกอย่าง" โมเดลมาตรฐานไม่รองรับแรงโน้มถ่วง ยังไม่บรรลุ "ทฤษฎีของทุกสิ่ง" ของแรง-อนุภาคที่แท้จริง