วันนี้แม่น้องคีย์ประสบความสำเร็จในการให้นมแม่จนสามารถให้นมแม่มาได้ 2 ขวบ 5 เดือน แต่  ความสำเร็จในการให้นมแม่ของแม่น้องคีย์ไม่ได้มาได้ง่ายๆ ต้องเต็มไปด้วยความอดทน ความเข้าใจของคนในครอบครัว  และการฝักใฝ่หาความรู้ทั้งจากหนังสือจากอินเตอร์เน็ตและจากผู้มีความรู้เรื่องการให้นมแม่ ได้แก่  เวบไซต์  www.breastfeedingthai.com  จากศูนย์นมแม่สถาบันแห่งชาติมหาราชินีและศูนย์นมแม่ศิริราช  จากประสบการณ์จากคุณแม่ทั้งหลายในเวบไซต์

www.thaibreastfeeding.org    และคำแนะนำจากคุณหมอสูตินารีเวชและกุมารเวช ขอขอบคุณทุกท่านที่ มีส่วนในความสำเร็จในครั้งนี้

 เปรียบเทียบประสบการณ์การเลี้ยงลูกด้วยนมผสมและเลี้ยงลูกด้วยนมแม่เกือบล้วนของแม่น้องคีย์

 วันที่แม่น้องคีย์คลอดพี่คิดลูกคนแรกที่โรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่งเมื่อปี 2544 กระแสเรื่องนมแม่ยังไม่แรงเท่าปัจจุบัน แม่น้องคีย์ไม่มีความรู้เรื่องนมแม่เลย และเชื่อผิดๆว่าเป็นเรื่องธรรมชาติที่คนมีน้ำนมเยอะก็ให้นมลูกได้เยอะ คนที่มีน้ำนมน้อยก็ให้นมลูกได้น้อยและต้องให้นมผสมเพิ่ม  (ข้อเท็จจริง: คนที่มีน้ำนมน้อยก็สามารถเพิ่มน้ำนมให้มากได้ โดยไม่ต้องให้นมผสมเลยหากให้ลูกดูดบ่อยและถูกวิธี และอาจใช้เครื่องปั๊มนมช่วยได้เพื่อเพิ่มปริมาณน้ำนมหรือเพื่อทำสต็อคนมเก็บไว้ใช้ยามที่ไม่สามารถให้ลูกดูดจากเต้าได้ เช่นกลับไปทำงานหรือเกิดเจ็บป่วย)

  เนื่องจากพี่คิดคลอดด้วยวิธีผ่าคลอดและแม่ถูกดมยาจนสลบไป กว่าพี่คิดจะได้ดูดนมจากอกแม่เป็นครั้งแรกเวลาก็ผ่านไปหลายชั่วโมง (ข้อเท็จจริง: เด็กควรไปดูดนมแม่เพื่อกระตุ้นน้ำนมเมื่อออกจากท้องแม่โดยเร็วที่สุด ในกรณีของแม่เนื่องจากแม่ได้รับยาสลบทำให้ต้องเลื่อนเวลาการให้ดูดนมแม่ออกไป เพื่อไม่ให้ยาสลบผ่านทางน้ำนมไปถึงลูกได้ ซึ่งก็ทำให้นมแม่มาช้าได้) 

 โดยทุกๆคืนพยาบาลจะพาลูกไปอยู่ที่ห้องเด็กอ่อนเพื่อให้แม่ได้พักผ่อน  (ข้อเท็จจริง : พยาบาลจะพาไปป้อนนมผสมซึ่งทำให้ลูกอิ่มเกินกว่าที่จะมาดูดกระตุ้นน้ำนมแม่ ทำให้น้ำนมแม่มาช้าและมาน้อยได้)

 ตอนกลางวันพยาบาลจะพาพี่คิดมาดูดนมแม่ แต่ก็ดูดไม่บ่อยนักจากนั้นก็ตามด้วยนมผสม ตอนนั้นเนื่องจากเป็นแม่มือใหม่ทำให้ความสนใจอยู่ที่กิจกรรมที่โรงพยาบาลจัดให้ทำเช่น การหัดอุ้มเด็กอ่อน การหัดอาบน้ำ การทำความสะอาดสะดือเด็ก และอื่นๆ ส่วนการให้นมแม่นั้นโรงพยาบาลไม่ได้ให้ความสำคัญเลยเพราะเมื่อลูกดูดนมแม่ไม่อิ่มก็จะตามด้วยนมผสมทันที นอกจากนี้ยังแม่ใหม่ทุกคนยังได้รับของขวัญเป็นนมกระป๋องอีกด้วย ตอนนั้นดีใจว่าได้ของฟรีด้วยดีจัง (ข้อเท็จจริง : ในต่างประเทศการห้ามแจกตัวอย่างนมให้แม่หลังคลอดในโรงพยาบาล คลินิกรัฐและเอกชน เป็นหลักเกณฑ์นานาชาติที่ทราบกันดีทั่วโลก  ในประเทศไทยบริษัทนมผงฝ่าฝืนหลักเกณฑ์ดังกล่าวโดยทำการตลาดผ่านทางโรงพยาบาลหรือบุคลากรทางการแพทย์หรือสาธารณสุขเพื่อให้ผู้บริโภคเชื่อว่านมผงของตนนั้นมีส่วนผสมต่างๆเหมือนที่มีในนมแม่)

 เมื่อออกจากโรงพยาบาลในวันแรก เราต้องพาลูกกลับมาที่โรงพยาบาลอีกครั้งในตอนกลางคืนเพราะพี่คิดก็ร้องไห้เป็นชั่วโมงไม่ยอมหยุดเลย ทำให้แม่ตกใจมากนึกว่าลูกกินนมมากเกินไป แต่พอพยาบาลชงเอานมขวดมาให้ดูดทำให้พี่คิดเงียบลงได้ ตอนนั้นแม่ดีใจมากนึกว่าลูกแม่เก่งจังตัวแค่นี้เองกินนมหมดตั้ง 4 ออนซ์แสดงว่าแม่เป็นคนที่มีน้ำนมน้อยเลยทำให้ลูกกินไม่อิ่ม (ข้อเท็จจริง การให้เด็กอายุน้อยกว่า 1 เดือนครึ่งดูดนมจากขวด ทำให้เด็กติดจุกนมและไม่ยอมดูดนมแม่)

 หลังจากการให้นมในครั้งนั้น แม่ก็ให้ลูกดูดนมแม่ก่อนและตามด้วยนมผสมทุกครั้ง แม่ซื้อเครื่องปั๊มนมแบบปั๊มด้วยมือมาใช้แต่แม่ก็ปั๊มนมออกมาได้นิดเดียวและเจ็บมาก ในที่สุดพี่คิดก็ได้กินนมแม่เพียง 1 เดือนครึ่งเพราะแม่รู้สึกทุกข์ทรมานมากจากอาการเจ็บหัวนมและคิดว่าไปเองน้ำนมตัวเองไม่เพียงพอ  ที่สำคัญคือแม่คิดไปเองว่านมผสมยี่ห้อต่างประเทศก็น่าจะให้คุณค่าทางโภชนาการได้เทียบเท่านมแม่ (ข้อเท็จจริง 1. นมแม่ นั้นมีส่วนประกอบนับพันชนิดรวมทั้งเซลล์มีชีวิตต่างๆ  ฮอร์โมนหลายชนิด เอนไซม์ที่มีฤทธิ์ทำปฏิกิริยา อิมมูโนโกลบูลิน (ภูมิคุ้มกันโรค) และสารประกอบที่มีโครงสร้างเฉพาะซึ่งไม่สามารถทำเลียนแบบในนมผสมสำหรับทารกได้

2.การให้ลูกกินนมผสมควบคู่ไปกับนมแม่เป็นการแทรกแซงการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ซึ่งจะทำให้ร่างกายแม่สร้างนมได้น้อยลง และหมดไปในที่สุด)

 ผ่านไป 5 ปีกว่าแม่จะมีน้องคีย์ แม่ก็คิดเล่นๆว่าแม่จะลองให้นมแม่ให้นานกว่าตอนที่ให้พี่คิด แต่ก็ไม่ได้จริงจังมากนัก ตอนนั้นแม่เปลี่ยนหมอสูตินารีเวชจากคุณหมอผู้ชายเป็นคุณหมอผู้หญิง เพราะเหตุผลส่วนตัวว่าแม่รู้สึกว่าคุณหมอผู้ชายตรวจภายในแม่ทีไรแม่เจ็บมากทุกที ลองเปลี่ยนเป็นคุณหมอผู้หญิงน่าจะเข้าใจความรู้สึกเรามากกว่า การเปลี่ยนหมอนั้นเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญอย่างหนึ่งที่ทำให้แม่ประสบความสำเร็จในการให้นมลูก
 
แม่แจ้งกับคุณหมอว่าแม่อยากเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ เพราะลูกคนโตกินนมแม่ได้แค่นิดเดียวเอง พอตอนคลอด คุณหมอให้เอาน้องคีย์มาดูดนมแม่หลังจากออกจากท้องได้ไม่นาน และในตอนกลางคืนน้องคีย์ก็มาอยู่กับแม่และได้ดูดนมแม่ตลอด แต่น้องคีย์ก็ยังร้อง  คุณพยาบาลบอกว่าน้ำนมแม่น้อย ทำให้แม่ใจเสียไปเหมือนกัน แต่แม่เพิ่งรู้ว่าถ้าเราระบุว่าเราจะให้นมแม่ โรงพยาบาลจะไม่ให้เด็กรับนมผสมเลย และจะพามาให้ดูดกระตุ้นบ่อยๆ  นอกจากนี้คุณหมอยังให้ยาเพิ่มน้ำนมกับแม่ด้วย  (ข้อเท็จจริง: Domperidone

หรือชื่อทางการค้าคือ Motilium เป็นยาแก้คลื่นไส้อาเจียน แต่มีผลข้างเคียงคือช่วยเพิ่มน้ำนมได้ ผลข้างเคียงอื่นได้แก่ ปวดศีรษะ ปากแห้ง ผื่นตามผิวหนัง เป็นต้น) นอกจากนี้คุณหมอยังบอกว่า ให้นมแม่อย่างเดียวไปจนครบ 6 เดือนโดยไม่ต้องให้ลูกดื่มน้ำตาม เนื่องจากในนมแม่มีน้ำเพียงพออยู่แล้ว และในน้ำนมแม่มีสารต้านการอักเสบ การให้ลูกดื่มน้ำจะไปล้างสารต้านการอักเสบที่เคลือบในปากลูกได้

 แม่เห็นความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับโรงพยาบาลนี้คือ มีวิดีโอการให้นมแม่ของต่างประเทศให้ดูจากเดิมที่ไม่มีให้ดู มีบุคลากรให้ความรู้เรื่องนมแม่แต่ไม่มีประสบการณ์ในการให้นมแม่มาให้ความรู้ทางทฤษฏีเกี่ยวกับประโยชน์ของนมแม่ จึงไม่สามารถตอบคำถาม เช่น แม่ถามไปว่า ทำอย่างไรจึงจะรู้ว่าลูกดูดเกลี้ยงเต้าแล้ว 

 ก่อนออกจากโรงพยาลบาลแม่ก็ยังไม่มีความมั่นใจว่าจะสามารถให้นมแม่ล้วนได้ ผ่านไป 1 อาทิตย์ แม่ก็มีความจำเป็นต้องให้นมผสมกับน้องคีย์เพราะแม่จำเป็นต้องไปทำธุระนอกบ้าน แต่แค่นมผสม 1 ขวดนั้นก็ทำให้ลูกติดใจกับการดูดจากขวดแล้ว แม่ว้าวุ่นใจมากเพราะพอเอาน้องคีย์มาดูดจากเต้าน้องคีย์ก็จะร้องแม่ก็เลยต้องให้นมผสมอีก  แม่กลัวว่าแม่อาจให้นมแม่ไม่สำเร็จอีกแล้วเพราะน้องคีย์ยังร้องบ่อยๆและแม่รู้สึกเจ็บหัวนมมากมากจนรู้สึกทนไม่ไหว

 แม่ได้ไปที่ศูนย์นมแม่และพบว่า น้องคีย์มีอาการสับสนระหว่างหัวนมแม่และจุกนม (Nipple confusion) ซึ่งก็คืออาการติดจุกนมนั่นเอง จะเกิดกับเด็กที่เคยได้รับนมผสมจากขวด การดูดนมแม่ต่างจากนมขวดคือ ต้องใช้ลิ้นไปรีดนมจากกระเปาะนม  แต่น้องคีย์ดูดนมโดยใช้เหงือกงับที่หัวนมแม่เหมือนกับดูดจากขวด ทำให้เวลาดูดนมแม่แล้วแม่จะรู้สึกเจ็บปวดมาก 

 แม่ก็พยายามหาข้อมูลในอินเตอร์เน็ตโดยอ่านพบประโยคทองที่ว่า “นมแม่แม้เพียงติดปลายช้อนก็มีประโยชน์มากมายต่อลูก” ได้รู้ว่านมผสมไม่ดีต่อทารก ทำให้แม่มุ่งมั่นที่จะให้นมแม่นานๆให้ได้ นอกจากนี้แม่ยังได้คำแนะนำเรื่อง Workshop เพิ่มน้ำนมจาก Webmother ของ

www.breastfeedingthai.com   ซึ่งแม่ไม่เคยรู้เลยว่า เราสามารถเพิ่มน้ำนมและทำสต็อคน้ำนมเพื่อเก็บไว้ใช้ได้โดยไม่ต้องใช้นมผสมเลย  หลักการก็คือ โดยหลังจากลูกดูดนมแม่เสร็จทุกครั้งแม่ต้องปั๊มนมต่อประมาณ 10-15 นาทีโดยไม่ต้องคำนึงว่าจะมีน้ำนมออกมาหรือไม่ การทำบ่อยๆและต่อเนื่องจะทำให้ร่างกายค่อยๆสร้างน้ำนมเพิ่มเอง  สต็อคนมส่วนเกินนี้สามารถแช่เก็บในช่องแข็งได้นานเป็นเดือนๆเลยทีเดียว สามารถเก็บไว้ใช้เวลาที่แม่ต้องกลับไปทำงานได้

 ผ่านไปหนึ่งเดือนน้ำหนักน้องคีย์เพิ่มขึ้นเพียง 300 กรัม เมื่อเทียบกับพี่คิดซึ่งขึ้นถึง 1.5 กิโลกรัมใน 1 เดือน ทำให้แม่ไม่มั่นใจในนมแม่เลย แม่กลัวว่าลูกจะขาดสารอาหารจนมีผลต่อสมอง แม่ไม่รู้ว่าตัดสินใจผิดไปหรือไม่ คนอื่นอาจไม่มีปัญหาเรื่องปริมาณน้ำนมแต่เราอาจเป็นคนที่น้ำนมน้อย แม่ตัดสินใจคุยกับคุณหมอเด็ก คุณหมอก็เล่าว่ามีคุณแม่ให้นมแม่ที่ประสบปัญหาเหมือนแม่แต่แย่กว่าคือลูกกินนมแม่ล้วนแล้วน้ำหนักไม่ขึ้นในช่วง 2-3เดือนแรกแต่ก็มุ่งมั่นในการให้นมแม่และน้ำหนักลูกค่อยๆขึ้นในที่สุด  คุณหมอว่าในเด็กอ่อนนั้นการได้รับนมผสมซึ่งเป็นโปรตีนนมวัวซึ่งมีขนาดใหญ่กว่าโปรตีนในน้ำนมแม่จะกระตุ้นให้เด็กเกิดภูมิแพ้ได้  แม่เริ่มคิดได้ว่าพี่คิดป่วยบ่อยๆตอนเล็กๆ ทั้งเป็นหวัด ท้องเสีย เป็นผื่นและเป็นภูมิแพ้ก็เพราะได้รับนมผสมนั่นเอง 

 แม่พยายามให้นมแม่ให้มากที่สุดและค่อยๆลดนมผสมลงจนน้องคีย์อายุได้ 1 เดือนครึ่งแม่จึงสามารถกลับมาให้นมแม่ล้วนได้สำเร็จ  ตอนนั้นแม้จะสามารถให้นมแม่ล้วนได้สำเร็จ แม่ได้แต่ตั้งเป้าเดือนต่อเดือนว่าแม่จะสามารถให้นมแม่ล้วนไปได้นานสักเท่าไหร่  เพราะระหว่างนั้นก็มีอุปสรรคต่างๆที่ต้องเจอ เช่น ปริมาณน้ำนมลดลงต้องหาสารพัดยามาช่วยเพิ่มน้ำนมเช่น Motilium ยาประสระน้ำนม

 ใบจินเจียเหมาเยี่ย ลูกซัด  อาการท่อน้ำนมอุดตันแบบวันเว้นวันเพราะลูกดูดไม่เกลี้ยงเต้า ตู้เย็นที่เก็บสต็อคนมเสียทำให้นมเสียหมด เป็นต้น

 ผ่านไป 2 ปีกว่าที่ยังให้นมแม่ควบคู่ไปกับอาหารที่เหมาะสมตามวัย ได้มองย้อนกลับไปเปรียบเทียบการให้นมลูก 2 คน พบว่า

1. เรื่องสุขภาพ พี่คิดป่วยบ่อย ต้องเข้าโรงพยาบาลแทบทุกเดือน และบางครั้งป่วยนานเป็นเดือน ในขณะที่น้องคีย์ ป่วยเล็กๆน้อยๆเพียง 3 ครั้งในเวลา 2 ปี 
2. ให้นมแม่ประหยัดค่านมได้มาก เพราะนมผงมีราคาแพงและต้องนำเข้า 
3. นมผงอาจมีการปนเปื้อนสารอื่นๆที่เราไม่ทราบได้ หรือมาทราบเมื่อนมผงถูกเรียกคืน ในขณะที่นมแม่สะอาด บริสุทธิ์
4. ท่องเที่ยวอย่างสบายใจ ไม่ต้องขนสัมภาระไปเยอะ เพราะลูกดูดจากเต้าได้เลย ไม่ต้องมีกระป๋องนม ขวดนม กระติกน้ำร้อน เครื่องนึ่งขวดนม น้ำยาล้างขวดนม แปรงล้างขวดนม ฯลฯ
5. น้องคีย์มีพัฒนาการทางสังคมที่ดีกว่าพี่คิด
6. การให้นมแม่ทำให้น้ำหนักแม่กลับเท่าตอนก่อนตั้งครรภ์ในเวลาสั้นกว่า
7. ข้อดีอื่นๆอีกมากมายที่ได้พิสูจน์ทางการแพทย์ สำหรับแม่ เช่น  ช่วยลดความเสี่ยงในการเป็นมะเร็งเต้านมและมะเร็งรังไข่ ช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็ว ลดความต้องการอินซูลินในแม่ที่เป็นเบาหวาน   เป็นต้น ข้อดีสำหรับลูก เช่น มีสารอาหารที่เหมาะสำหรับลูก ลดความเสี่ยงที่จะเป็นโรคหอบหืด หรือภูมิแพ้ ช่วยป้องกันการติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ ลดการเกิดท้องร่วง เป็นต้น

เห็นข้อดีมากมายอย่างนี้แล้วคุณยังอยากให้ลูกกินนมผสมอีกหรือค่ะ

 แม่น้องคีย์

 ต้องการพูดคุย ปรึกษา กับแม่น้องคีย์ กรุณากรอกแบบฟอร์มแรก หรือต้องการแสดงความคิดเห็นเพิ่มเติมเกี่ยวกับบทความนี้ กรอกแบบฟอร์มล่างสุดค่ะ