บทความโดย พญ.สุธีรา เอื้อไพโรจน์กิจ https://www.doctorbreastfeeding.com/
ภาวะนี้พบได้บ่อยในเด็กเล็กกว่า 5 ขวบ เนื่องจากสรีระของกล้ามเนื้อ เอ็น และข้อศอก ยังพัฒนาไม่สมบูรณ์ ง่ายต่อการเคลื่อนหลุด ถ้าขยับผิดจังหวะ มักเกิดขึ้นจากการดึงหรือยกเด็กขึ้นมาจากพื้นโดยใช้แขนหรือมือเพียงข้างเดียว ส่วนสาเหตุอื่นที่อาจพบได้ เช่น อุบัติเหตุลื่นล้ม หรือ เล่นอุ้มเด็กเหวี่ยงแบบชิงช้า
หากเคยเป็นแล้ว จะเป็นซ้ำได้ง่าย โดยเฉพาะอย่างยิ่งภายใน 3-4 สัปดาห์ จึงต้องระวังให้มากขึ้นในช่วงเวลาดังกล่าว
อาการแสดงของข้อศอกเคลื่อน คือ ลูกจะร้องไห้จ้าทันที และ ไม่ยอมขยับแขน ข้อศอกอยู่ในท่างอเล็กน้อย หุบเข้าหาลำตัว ยังขยับหัวไหล่ได้ แต่จะไม่ขยับข้อศอกเพราะเจ็บมาก
บางรายอาจขยับเข้าที่ได้เอง ลูกจะขยับแขนได้เป็นปกติ และ หายปวด แต่ก็ควรพาไปพบแพทย์เฉพาะทาง เพื่อตรวจให้ละเอียดเพิ่มเติมว่าไม่ได้มีปัญหาอย่างอื่นร่วมด้วย
การปฐมพยาบาลเบื้องต้น คือ การจัดให้ส่วนที่เจ็บอยู่นิ่งๆมากที่สุด แล้วรีบพาลูกไปรพ. อย่าพยายามขยับข้อศอกให้เข้าที่ด้วยตัวเอง เพราะอาจทำผิดพลาดแล้วทำให้บาดเจ็บที่ข้อศอก เส้นเอ็น เส้นเลือดบริเวณนี้มากขึ้น ระหว่างทางไปพบแพทย์ ให้ประคบเย็น และ รักษาสภาพข้อศอกให้เคลื่อนไหวน้อยที่สุด
การป้องกัน คือ ไม่ยกเด็กขึ้นมาจากพื้นด้วยมือ หรือ จับที่แขนท่อนล่าง (ส่วนที่ติดกับข้อมือ) เพียงข้างเดียว ให้ยกตัวลูกที่ใต้รักแร้ หรือ จับที่บริเวณแขนท่อนบน (ส่วนที่ติดกับหัวไหล่) ไม่อุ้มลูกเล่นเหวี่ยงแบบชิงช้าเพราะอาจเกิดอันตรายได้รับบาดเจ็บอย่างอื่นได้ด้วย
