บทความโดย พญ.สุธีรา เอื้อไพโรจน์กิจ https://www.doctorbreastfeeding.com/
ลูกอายุเกือบ 2 ขวบแล้วและมีปัญหาท้องผูกมากมาตั้งแต่ขวบนิดๆ คือจะถ่ายแข็งมากและบางครั้งก็มีเลือดออกมาด้วย ทั้งๆที่ถ่ายเกือบทุกวัน กินผักและผลไม้ได้ และดื่มน้ำวันละ 24 ออนซ์ จะช่วยลูกอย่างไรดี
นิยามของท้องผูกหมายถึงถ่ายแข็ง ไม่นิ่มยาวสวยเหมือนกล้วยหอมหรือออกมาง่ายๆเหมือนยาสีฟันบีบออกจากหลอด ถึงแม้จะถ่ายทุกวันแต่ออกมาแล้วแข็งก็ถือว่าท้องผูกค่ะ ตรงกันข้ามกับเด็กทารกที่ดูดนมแม่บางครั้งหลายวันถ่าย แต่ออกมามีลักษณะนิ่ม จะไม่ถือว่าเป็นท้องผูกค่ะ
เด็กท้องผูกเกิดจากอะไรได้บ้าง
ได้รับอาหารที่มีกากหรือเส้นใยน้อยเกินไป แก้ไขโดยการเพิ่มเส้นใยจากผัก ผลไม้ เช่น ข้าวกล้อง ซีเรียล ข้าวโอ๊ต ผักใบเขียว กล้วย (แต่บางคนกินกล้วย ข้าวกล้องแล้วท้องผูก) มะละกอ ส้ม ลูกพรุน มะขาม องุ่น แก้วมังกร
ได้รับน้ำน้อยเกินไป แก้ไขโดยให้น้ำเพิ่ม
มีปัญหาต่อต้านในช่วงฝึกขับถ่าย แก้ไขโดยอย่าบังคับลูกให้ขับถ่ายหากลูกยังไม่พร้อม
อั้นไว้เพราะห่วงเล่น หรือไม่ยอมเข้าห้องน้ำนอกบ้านเพราะกลัวสกปรก แก้ไขโดยหาวิธีจูงใจ หรือเตรียมกระดาษเช็ดทำความสะอาด
เป็นโรคบางอย่าง เช่น ลำไส้ผิดปกติแต่กำเนิด (congenital megacolon) วินิจฉัยได้โดยการสวนแป้งเข้าทางทวารและเอ็กซเรย์ รักษาโดยยาหรือผ่าตัด
โรคขาดฮอร์โมนธัยรอยด์ แก้ไขโดยให้ฮอร์โมนทดแทน
มีความผิดปกติของไขสันหลังทำให้ความคุมการขับถ่ายไม่ได้ แก้ไขโดยการรักษาเฉพาะทางและฟื้นฟูสภาพ
แพ้อาหารบางอย่าง เช่น โปรตีนในนมวัว แก้ไขโดยหยุดกินนมวัว แต่บางคนไม่ได้แพ้นมวัว แต่กินนมผงปริมาณค่อนข้างมาก จนกินอย่างอื่นได้น้อย และได้รับธาตุเหล็กที่อยู่ในนมผงเข้าไปมากจนทำให้ท้องผูก เมื่อลดปริมาณนมลงหรือเปลี่ยนไปใช้นมสด UHT ซึ่งไม่ได้เสริมธาตุเหล็ก อาการก็ดีขึ้น
ได้รับยาบางอย่าง เช่น ธาตุเหล็ก แก้ไขโดยลดปริมาณยาลง
กรณีลูกของคุณแม่ ลองค่อยๆนึกย้อนดูว่าปัญหาเริ่มเกิดตอนลูกอายุขวบนิดๆ น่าจะเกิดอะไรบ้าง เช่น เกี่ยวกับนมหรือไม่ ลองเปลี่ยนยี่ห้อหรือเป็น UHT หรือนมถั่วเหลือง ค่อยๆดูทีละประเด็น หรือเป็นเพราะต่อต้านจากการฝึกขับถ่าย หรือลองให้กินผลไม้ชนิดที่ช่วยระบาย เช่น ลูกพรุนหรือน้ำลูกพรุนหรือมะขาม ไม่แนะนำให้กินยาคูลท์หรือโยเกิตที่มี lactobacillus โดยคิดว่าจะช่วยให้ระบบย่อยและขับถ่ายดีขึ้น เพราะอาจทำให้แพ้โปรตีนนมวัว เกิดปัญหาเป็นหวัดบ่อยตามมาแทนที่ปัญหาท้องผูกในภายหลัง
หากลองทำทุกอย่างที่แนะนำข้างต้นแล้ว ลูกยังไม่ดีขึ้น ควรพาพบคุณหมอเพื่อช่วยหาสาเหตุและรักษาต่อไปค่ะ
