บทความโดย พญ.สุธีรา เอื้อไพโรจน์กิจ https://www.doctorbreastfeeding.com/
ช่วงแรกๆ ทารกอาจร้องไห้เวลาอาบน้ำ ไม่ต้องกังวล นั่นเป็นเพราะว่า เขายังไม่ชิน แต่หลังจากอายุ 3 สัปดาห์ ส่วนใหญ่จะชื่นชอบการอาบน้ำ ทำให้คุณสนุกกับลูกได้เต็มที่ ช่วง 2-3 เดือนแรก เวลาที่เหมาะสมแก่การอาบน้ำคือช่วงสายๆก่อนกินนม หรือเวลาใดก็ได้แล้วแต่คุณสะดวก แต่ควรก่อนกินนม เพราะว่าหลังกินนมทารกมักหลับไปเลย แต่เมื่อลูกโตขึ้นและเริ่มไม่หลับหลังกินนมแล้ว คุณอาจเปลี่ยนเวลาอาบน้ำเป็นหลังอาหารเย็น ควรอาบในบริเวณที่อากาศไม่เย็น ควรปิดแอร์ก่อนอาบน้ำ
การเช็ดตัวทารก
ที่จริงแล้วไม่จำเป็นต้องอาบน้ำ สระผมหรือเช็ดตัวให้ลูกทุกวันก็ได้ ตราบเท่าที่บริเวณที่ใส่ผ้าอ้อมและในปากของลูกสะอาดอยู่เสมอ การทำความสะอาดบริเวณที่ใส่ผ้าอ้อมโดยการจุ่มเฉพาะลำตัวช่วงล่างในอ่างน้ำแล้วใช้ฟองน้ำฟอกสบู่แล้วล้างออกจนสะอาด อาจทำได้ง่ายและทำให้คุณเครียดน้อยกว่าการอาบน้ำเต็มรูปแบบให้ลูก สำหรับผู้ที่ไม่เคยมีประสบการณ์มาก่อน เพราะลูกยังปวกเปียก ทำให้ลื่นหลุดมือได้โดยเฉพาะหลังฟอกสบู่ คุณหมอบางคนแนะนำให้ใช้ฟองน้ำหรือผ้าเช็ดตัวลูกไปจนกว่าสายสะดือจะหลุด เพื่อให้สะดือไม่เปียกน้ำจะได้หลุดเร็วขึ้น แต่หากเปียกน้ำก็ไม่ต้องตกใจ เพราะไม่ได้อันตรายแต่อย่างใด เพียงซับให้แห้งสนิทหลังอาบน้ำเสร็จ แล้วเช็ดด้วยอัลกอฮอล์
คุณเช็ดตัวหรืออาบน้ำให้ลูกขณะลูกนอนบนโต๊ะหรือบนตักก็ได้ หากทำบนโต๊ะ ให้ระวังลูกพลัดตกจากโต๊ะขณะที่คุณหันหลังให้ลูกเพื่อหยิบข้าวของเครื่องใช้ จึงควรเตรียมทุกอย่างไว้ให้พร้อมหยิบฉวย คุณอาจยืนอาบน้ำให้ลูก หรือ นั่งบนม้านั่งเตี้ยๆขณะที่กาละมังหรืออ่างน้ำพลาสติกตั้งอยู่ที่พื้นห้องก็ได้ อุณหภูมิของน้ำที่ใช้อาบควรเป็นอุณหภูมิปกติไม่อุ่นหรือเย็นเกินไป ควรใส่น้ำสูงไม่เกิน 2 นิ้วสำหรับผู้อาบน้ำมือใหม่ เพราะหากทำลูกลื่นหลุดไหลลงไปในอ่าง จะได้ไม่จมน้ำ และควรวางแผ่นกันลื่นในอ่างอาบน้ำ จะช่วยให้ลูกไม่ลื่นไถลหลุดจากมือ บริเวณที่เป็นร่องหรือซอก เช่น ซอกคอ รักแร้ ข้อศอก หลังเข่า ขาหนีบและก้น ควรฟอกสบู่และล้างออกให้สะอาดหมดจด เพื่อไม่ให้มีการหมักหมมแล้วเกิดปัญหาผื่นผิวหนังอักเสบตามมา
ก่อนอาบน้ำให้ลูก คุณควรถอดนาฬิกา สร้อยข้อมือหรือแหวน เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการขีดข่วน (และเก็บในที่ปลอดภัยระวังการสูญหาย หรือทำพลัดหล่นลงท่อ) สวมใส่ผ้ากันเปียกน้ำหากไม่อยากให้ชุดที่คุณใส่เปียกน้ำ อุปกรณ์ที่ต้องใช้ ได้แก่ สบู่ ฟองน้ำหรือผ้าขนหนูนุ่มๆผืนเล็กสำหรับฟอกตัว ผ้าเช็ดตัวให้แห้ง สำลีทำความสะอาดตาหรือหู โลชั่นทาผิว และเสื้อผ้า
วิธีอุ้มลูกขณะอาบน้ำ ให้วางศีรษะลูกบนข้อมือของแขนข้างที่คุณไม่ถนัด โดยคุณใช้นิ้วโป้งและนิ้วมือทั้งสี่กำที่รอบต้นแขนบริเวณรักแร้ของลูก ใช้ผ้านุ่มผืนเล็กหรือฟองน้ำเช็ดหน้าให้สะอาด แล้วสระผมด้วยแชมพูที่ไม่แสบตา ล้างออกให้สะอาด แล้วจึงอาบบริเวณลำตัวแขนขาต่อไป หากฟอกสบู่ที่มือแล้ว ควรรีบล้างออกทันทีก่อนที่ลูกจะเอามือใส่ปาก ควรเทสบู่ที่มือคุณเพื่อทำให้เกิดฟองก่อนที่จะถูบนผิวหนังของลูก เพื่อลดการระคายเคือง และหากลูกมีผิวแห้ง ไม่ต้องใช้สบู่ทุกครั้งที่อาบน้ำ หากคุณกลัวลูกลื่นหลุดจากมือขณะทำการฟอกสบู่ คุณอาจฟอกสบู่ขณะลูกอยู่นอกอ่างอาบน้ำ แล้วค่อยนำตัวลูกกลับไปล้างสบู่ออกในอ่างอีกครั้ง อย่าลืมล้างบริเวณอวัยวะเพศและก้นของลูกให้สะอาด หลังอาบน้ำควรซับตัวลูกให้แห้งด้วยผ้าขนหนูนุ่มๆ ไม่ควรเช็ดหรือถูเพราะผิวหนังลูกบอบบางมาก
การทาโลชั่นให้ลูก
ทารกส่วนใหญ่ชอบให้ทาโลชั่น เพราะเป็นการกระตุ้นการสัมผัสที่ผิวหนัง (ทารกชอบการสัมผัสที่นุ่มนวล) การทาโลชั่นหรือเบบี้ออยล์จะช่วยลดปัญหาผิวหนังแห้ง หรือลดการระคายเคืองบริเวณผ้าอ้อม ไม่ควรใช้แป้งฝุ่นเพราะเป็นอันตรายต่อการสูดเข้าปอดและเป็นภูมิแพ้ได้