บทความโดย พญ.สุธีรา เอื้อไพโรจน์กิจ

ลูกวัย 8 เดือน ตื่นมากินนมคืนละ 4 ครั้ง จำนวนมากไปหรือไม่คะ โดยวัยนี้ ดิฉันควรให้แกเลิกกินนมมื้อดึกได้หรือยัง ถ้าหากคำตอบคือใช่ จะมีวิธีการฝึกฝนแกอย่างไรดีคะ

หากลูกกินนมผง ควรฝึกให้เลิกกินนมกลางคืนได้แล้ว โดยให้ลูกกินข้าว 2 มื้อ นมปริมาณ 20-28 ออนซ์ต่อวัน เฉลี่ยคือ 24 ออนซ์ต่อวัน โดยแบ่งให้เป็น 4 ครั้ง แล้วแปรงฟันหรือเช็ดปากให้สะอาดก่อนเข้านอน การกินนมแล้วหลับไปพร้อมขวดคาปากหรือให้น้ำตามเพียงเล็กน้อย รวมถึงการตื่นกลางดึกแล้วได้กินนมเพื่อทำให้หลับต่อได้ จะทำให้มีปัญหาฟันผุ ลูกได้รับนมมากเกินไป เป็นโรคอ้วน หรือ เกิดปัญหากินข้าวได้น้อยในมื้อเช้า

หากกินนมแม่ใส่ขวดก็เช่นเดียวกัน ควรฝึกให้เลิกกินนมกลางคืนเนื่องจาก ไม่มีประโยชน์ในการกินแต่อย่างใด ทำให้สิ้นเปลืองนมแม่ที่สะสมไว้ในสต๊อก
แต่หากเป็นการกินนมแม่จากเต้า ในกรณีที่คุณแม่ทำงานนอกบ้าน ช่วงกลางวันลูกไม่ได้ดูดเต้า หากได้ดูดช่วงกลางคืน คืนละ 2-3 ครั้ง

ข้อดี คือ ได้กระตุ้นให้คุณแม่สร้างน้ำนมต่อเนื่อง เพราะถ้าลูกหลับยาว แล้วคุณแม่หลับยาวตามลูก ไม่ได้ลุกขึ้นมาปั๊มนม จะทำให้น้ำนมลดลง งานวิจัยพบว่า กลุ่มเด็กที่ตื่นกินนมแม่กลางคืนไม่ได้มีปัญหาฟันผุหรือขาดโกร๊ธฮอร์โมนมากกว่าเด็กที่ไม่ได้ตื่นกินนมแม่ แต่ถ้าตื่นบ่อยแทบทุกชม. ก็ทำให้คุณแม่เหนื่อยมากเกินไป ควรฝึกให้ลูกหลับยาว แล้วคุณแม่ใช้วิธีตื่นขึ้นมาปั๊มนมออกแทนลูกดูด

หากต้องการรักษาระดับการสร้างน้ำนมเอาไว้ถ้าลูกอยู่กับแม่ตลอดเวลา ได้ดูดเต้าเต็มที่ในช่วงกลางวัน แม่สามารถผลิตน้ำนมให้ลูกกินไปได้เรื่อยๆ การกระตุ้นกลางคืนก็ไม่จำเป็นแต่อย่างใด ฝึกให้ลูกหลับยาวได้เลย และคุณแม่ก็ไม่จำเป็นต้องตื่นขึ้นมาปั๊มนมออกด้วย 

แต่มีบางกรณีที่ลูกอยู่กับแม่ตลอดเวลา ลูกดูดเต้าช่วงกลางวันจุ๊บๆจิ๊บๆ ไม่เต็มที่ อาศัยกินหนักช่วงกลางคืน เนื่องจากแม่มีปัญหานมพุ่งไหลแรง กลางวันดูดท่านั่ง ลูกกลัวสำลักจึงดูดเบาๆ แต่กลางคืนดูดท่านอน จะช่วยให้ไม่สำลักนมที่พุ่งแรง แสดงว่าลูกอาศัยกินช่วงกลางคืน หากคุณแม่ไม่ทราบ แล้วจับลูกฝึกให้หลับยาวกลางคืน อาจทำให้มีปัญหาลูกน้ำหนักขึ้นไม่ดี เพราะลูกได้นมช่วงกลางวันไม่พอ จึงควรปรับการกินนมช่วงกลางวัน ให้ได้รับนมเต็มที่ โดยจัดท่าดูดที่ช่วยให้น้ำนมไม่พุ่งแรงเกินไป เมื่อลูกกินนมช่วงกลางวันได้เพียงพอ การงดนมช่วงกลางคืน ก็ทำได้เช่นกัน

สำหรับการฝึกให้ลูกหลับยาว ควรจัดสภาพห้องให้อบอุ่น ไม่มีเสียงดังรบกวน มีกิจวัตรประจำวันแบบเดิม เช่น อาบน้ำ ใส่ชุดนอน กินนม แปรงฟัน กล่อมนอนโดยร้องเพลงหรือเล่านิทาน เข้านอนตรงเวลากันทุกวัน กล่าวราตรีสวัสดิ์แล้วบอกลูกว่า ไม่มีนมกลางคืนแล้วนะจ๊ะ กินอีกครั้งตอนสว่าง ถ้าหนูตื่นแม่จะตบก้นและอยู่เป็นเพื่อนเฉยๆหรือให้กินน้ำเปล่า แต่จะไม่ให้นม พูดทุกๆวัน ถึงลูกยังฟังไม่รู้เรื่องก็ไม่เป็นไร โดยทั่วไปจะร้องอยู่นาน 1-2 ชม.ในวันแรกๆ แต่จะร้องน้อยลง และหยุดร้องภายใน 1-2 สัปดาห์ค่ะ