บทความโดย พญ.สุธีรา เอื้อไพโรจน์กิจ https://www.doctorbreastfeeding.com/

การให้นมแม่มีประโยชน์ต่อเด็กแน่นอน วันนี้ป้าหมอจะมาบอกถึงประโยชน์ของนมแม่ในด้านอื่นๆค่ะ

- ประโยชน์ของนมแม่ต่อสุขภาพแม่

ช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็วขึ้น ขณะลูกดูดนม แม่จะมีอาการปวดมดลูกเนื่องจากมดลูกกำลังเข้าอู่ เพื่อช่วยไม่ให้มีปัญหาตกเลือดหลังคลอด ป้องกันไม่ให้แม่ซีด อ่อนเพลียและช่วยให้หน้าท้องยุบได้เร็วขึ้น แต่หากมีอาการปวดมดลูกมาก การกินยาแก้ปวดช่วยได้ ไม่ต้องอดทนต่อความเจ็บปวด เพราะยาไม่มีปัญหากับการให้นมแม่

ช่วยลดน้ำหนัก หากตลอดการตั้งครรภ์คุณแม่มีน้ำหนักเพิ่มในเกณฑ์ปกติ คือ 12-13 กก. หากเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ น้ำหนักตัวจะลดลงมาเป็นปกติภายใน 6 เดือน โดยไม่ต้องไปเสียเงินเข้าคอร์สลดน้ำหนักแพงๆ เพราะการสร้างน้ำนม ร่างกายจะดึงไขมันที่แม่สะสมไว้ที่หน้าท้อง ต้นขา และสะโพกออกมาใช้ เมื่อไขมันที่สะสมลดลง ร่างกายจะปรับนมสูตรนมแม่ เป็นน้ำนมที่ดูใสขึ้น ไม่ได้แปลว่าสารอาหารตัวอื่นลดลงไปด้วย เฉพาะไขมันเท่านั้น เป็นการปรับสูตรให้เหมาะสมตามธรรมชาติ ไม่ควรเชื่อหากใครบอกว่า นมแม่ที่ดูใสขึ้นนั้นหมดประโยชน์แล้ว

ช่วยลดความเสี่ยงในการเป็นเบาหวานในแม่ ลดความเสี่ยงในการเป็นโรคมะเร็งเต้านม มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก มะเร็งรังไข่ ยิ่งให้นานหลายๆปี จะยิ่งลดความเสี่ยงมากขึ้น

ช่วยคุมกำเนิด เพราะการสร้างน้ำนมจะยับยั้งการตกไข่ เมื่อไม่มีการตกไข่ ก็ไม่มีประจำเดือน โดยทั่วไป หากให้นมแม่อย่างเดียว โดยไม่ใช้นมผงเสริม แต่มีอาหารเสริมตามวัยเมื่ออายุ 6 เดือน ประจำเดือนจะเริ่มมาเมื่อลูกอายุประมาณ 1-1.5 ปี (แต่มีบวกลบ คือ บางคนอาจมาเร็วหรือช้ากว่านี้) อย่างไรก็ดีการให้นมแม่อย่างเดียวมีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดใกล้เคียงกับการคุมกำเนิดโดยวิธีทางการแพทย์ ได้ถึง 6 เดือน หลังจากนี้ควรมีการคุมกำเนิดรูปแบบอื่นร่วมด้วย หากยังไม่พร้อมมีบุตรคนต่อไป
ช่วยให้มีลูกคนต่อไปง่ายขึ้น ในกรณีที่คุณแม่มีปัญหาโรคเยื่อบุโพรงมดลูกอยู่ผิดที่ (endometriosis) เพราะการให้นมแม่ทำให้ไม่มีประจำเดือน จึงช่วยไม่ให้มีพังผืดเพิ่มมากขึ้น การตั้งครรภ์ครั้งต่อไปจึงง่ายขึ้น

ช่วยลดความเสี่ยงโรคกระดูกพรุน กระดูกหักเมื่อเข้าสู่วัยทอง เนื่องจากการดูดนมช่วยให้มีการหลั่งฮอร์โมนที่ช่วยพาแคลเซียมจากลำไส้ไปสะสมที่กระดูกเพิ่มขึ้น ส่วนแม่ที่ไม่ได้ให้นมแม่ จะมีการดูดซึมแคลเซียมเข้าสู่ร่างกายได้น้อยกว่า

ลดความเสี่ยงในการเป็นโรคข้ออักเสบ rheumatoid arthritis

สัญชาตญาณความเป็นแม่เพิ่มขึ้น เนื่องจากการหลั่งของฮอร์โมนออกซิโทซิน เป็นฮอร์โมนแห่งความสุข เป็นฮอร์โมนแห่งความรักความผูกพัน มีการทดลองฉีดสารตัวนี้เข้าหนูตัวเมียที่ไม่ได้เป็นแม่หนู พบว่าหนูดังกล่าวสามารถดูแลลูกหนูที่อยู่ด้วยกันได้เป็นอย่างดี ในโรงพยาบาลต่างจังหวัด เมื่อเปลี่ยนแปลงการแยกหอผู้ป่วยแม่ลูกและให้ลูกกินนมผงในอดีต มาเป็นการให้ลูกมาอยู่กับแม่ทันทีหลังคลอดและให้ลูกดูดนมแม่ พบว่าอัตราการทิ้งลูกลดลง เพราะแม่มีความผูกพันต่อลูก จึงไม่ทอดทิ้งลูก

- ประโยชน์ต่อครอบครัว

ลดค่าใช้จ่าย ค่านมผงเดือนละ 3-5 พันบาท หากลูกมีปัญหาแพ้นมวัว ต้องเปลี่ยนไปกินนมถั่ว ราคาจะแพงขึ้นอีก 1.5 เท่า ถ้าเป็นนมสูตรพิเศษสำหรับเด็กที่แพ้ทั้งนมวัวและนมถั่ว ราคาจะแพงขึ้นอีก 2 เท่า และถ้ายังแพ้สูตรพิเศษอีก ต้องเปลี่ยนไปกินนมกรดอะมิโน ราคาแพงขึ้นอีก 4-5 เท่า เด็กที่กินนมวัว จะเจ็บป่วยบ่อยกว่าเด็กที่กินนมแม่ 5-10 เท่า จึงต้องเสียค่าใช้จ่ายในการรักษาเวลาลูกเจ็บป่วย ค่าใช้จ่ายในการรักษาโรคเรื้อรังเมื่อเข้าสู่วัยกลางคนหรือวัยชรา เนื่องจากเป็นโรคเบาหวาน โรคอ้วน โรคเส้นเลือดหัวใจอุดตัน โรคมะเร็ง

พ่อแม่ไม่เสียรายได้จากการหยุดงาน เพราะต้องพาลูกไปหาหมอ หรือ ต้องเฝ้าไข้ลูก

เมื่อลูกไม่ป่วย คุณแม่ไม่เครียด มีสมาธิในการทำงาน มีเวลาในการดูแลบ้าน ดูแลสามี ดูแลตัวเองมากขึ้น

ครอบครัวของพนักงานแมริกอต (โรงงานผลิตจิวเวลรี่ของสวารอฟสกี้) หลังจากได้รับข้อมูลอย่างเข้มข้นเรื่องนมแม่จากฝ่ายบุคคลและคุณพยาบาลประจำโรงงาน และได้ฟังเพลงลิงทะโมนของคุณพงษ์เทพ กระโดนชำนาญ ซึ่งเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับแม่ลิงซึ่งถูกยิงแล้วยังไม่ยอมตาย จนกว่าจะให้ลูกลิงกินนมเสร็จเสียก่อน แล้วรู้สึกซาบซึ้งว่า ลิงยังรักลูกและให้ลูกกินนมจนสิ้นใจ จึงเปลี่ยนใจจากเดิมที่ตั้งใจว่า จะให้ลูกกินนมแม่เพียงแค่เดือนสองเดือน แล้วส่งลูกไปให้ตายายที่อยู่ต่างจังหวัดดูแลต่อ แต่เปลี่ยนใจเลี้ยงลูกเอง เพราะต้องการให้ลูกได้กินนมแม่ต่อเนื่อง จึงตกลงกับสามีซึ่งในสมัยยังไม่มีลูก เมื่อเลิกงานแล้วสามี มักจะไปนั่งกินสุรากับเพื่อน ก็เปลี่ยนไปเป็นแฟมิลี่แมน รีบกลับบ้านมาช่วยกันดูแลลูก และช่วยป้อนนมแม่ปั๊ม เวลาที่แม่ไม่อยู่ คุณแม่รายนี้บอกว่า นมแม่ นอกจากทำให้เธอได้มีโอกาสเลี้ยงลูกเองอย่างใกล้ชิด ทำให้ลูกเป็นเด็กที่มีสุขภาพแข็งแรง ยังทำให้เธอได้สามีกลับมาเป็นครอบครัวที่สมบูรณ์

- ประโยชน์ต่อสังคมและประเทศชาติ

ลดปัญหาสังคม เมื่อแม่ใกล้ชิดลูก ความรัก ความอบอุ่น ความผูกพันกันอย่างแน่นแฟ้น จะเป็นเกราะป้องกันปัญหาครอบครัว ลูกเติบโตขึ้นโดยรู้ว่าเป็นที่รัก ย่อมไม่โตขึ้นเป็นปัญหาสังคม 

ลดปัญหาเด็กถูกทอดทิ้ง ทุกครั้งที่แม่ให้ลูกกินนม จะมีฮอร์โมนแห่งความรักความผูกพันหลั่งออกมา ทำให้แม่ไม่ทิ้งลูก

ลดปัญหาสิ่งแวดล้อม ลดขยะ กระป๋องนม การใช้ทรัพยากรเพื่อการผลิตนมเป็นอุตสาหกรรม ช่วยลดโลกร้อน

เศรษฐกิจดีขึ้น เนื่องจากเงินไม่ไหลออกนอกประเทศ ค่านมผง ค่ายาราคาแพงที่ใช้รักษาโรคต่างๆที่เพิ่มขึ้นจากการกินนมวัว