สมองของเด็กทำงานอย่างไรการทำงานของสมองเกิดขึ้นจากการส่งต่อข้อมูลระหว่างเซลสมองผ่านทางช่องว่างเล็กๆ (gap) โดยมีการเชื่อมต่อสัญญาณ (synapse) ทุกครั้งที่สมองทำงาน การเชื่อมต่อสัญญาณจะเพิ่มขึ้น

 การจัดห้องเรียนที่ดีไม่ควรเป็นลักษณะเดียวกับเด็กโต คือ โต๊ะเรียงเป็นแนวเป็นแถวแต่ควรมีบริเวณให้เด็กได้ทำกิจกรรมต่างๆ เช่น ระบายสี ต่อบล๊อก เล่นสมมติ อ่านหนังสือนิทาน

 ทารกที่ได้ฟังคนอ่านหนังสือให้ฟังจะได้รับความสนุกจากการได้ยินเสียงและมีความสุขจากการถูกอุ้มไว้ พ่อแม่ที่เริ่มอ่านหนังสือให้ทารกฟังตั้งแต่เกิดมักอ่านต่อเนื่องจนโตทำให้เด็กโตขึ้นเป็นคนรักการอ่าน

 เรียนรู้วิธีการปรับตัวในเวลาที่ต้องอยู่นอกบ้านเด็กควรรู้วิธีการควบคุมอารมณ์ความรู้สึกและวิธีการแสดงออกที่เหมาะสมรู้วิธีการเข้ากลุ่มการแสดงความคิดเห็นฝึกการเป็นผู้นำและผู้ตาม

 การอ่านออกเสียงให้ลูกฟังยังทำได้ในเด็กวัยนี้เพราะเป็นการช่วยให้คุณและลูกได้มีเวลาที่มีความสุขด้วยกัน ทำให้ความสัมพันธ์แน่นแฟ้นลดความตึงเครียดจากความเห็นที่ไม่ตรงกัน ซึ่งเป็นเรื่องปกติเมื่อลูกโตขึ้น

 ป้าหมอเน้นนมแม่ป้าหมอไม่เคยพูดเลยว่าเด็กนมแม่ฉลาดและเป็นเด็กดีกว่าเด็กนมผงเพราะการที่เด็กคนหนึ่งจะฉลาดและดีได้ไม่ใช่แค่ให้นมแม่อย่างเดียวแต่ต้องเป็นการเลี้ยงดูที่ดีจากพ่อแม่ด้วยคุณแป๊วเป็นคุณแม่ที่เลี้ยงลูกเก่งมากๆ 

 สมาคมกุมารแพทย์และจิตแพทย์เด็กแนะนำว่าเด็กแรกเกิดถึง 18 เดือนไม่ควรดูทีวี วัย 18 เดือนถึง 4 ขวบไม่ควรดูเกินวันละครึ่งชม.เด็กวัย 4 ขวบขึ้นไปไม่ควรดูทีวีนานเกินวันละ 1 ชม.เพราะจะทำให้มีปัญหา

 สิ่งสำคัญที่ทำให้เด็กชายอยากเป็นชายไม่ใช่การที่ได้ของเล่นเป็นรถหรือชุดคาวบอยหากแต่เป็นความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้เป็นพ่อตั้งแต่เขายังเป็นเด็กย่อมทำให้เขาอยากโตขึ้นมาเป็นแบบเดียวกับพ่อ

  เป้าหมายของการเรียนใน 3 ปีแรก ไม่ใช่เป็นไปเพื่อการวัดความรู้ หรือ ผลการเรียนของเด็ก

 พัฒนาการด้านหลักๆ ของเด็กแต่ละวัยมี 4 ด้าน โดยเฉลี่ยเด็กวัย 2 ขวบมักทำได้ดังต่อไปนี้

 ลูกอายุได้เกือบสองขวบแล้วค่ะคุณแม่กำลังสงสัยว่าจะย้ายลูกจากเตียงคอกไปนอนบนเตียงใหญ่ได้หรือยังและถ้าหากจะทำจะกระทบต่อวงจรการนอนของลูกไหมคะหรือว่าจะเกิดอันตรายได้หรือเปล่า 

 เด็กชายที่เข้าสู่วัยหนุ่มช้ากว่าเพื่อนๆที่อายุเท่ากันอาจมีปมด้อยที่เห็นเพื่อนๆเติบโตสูงใหญ่กว่าตัวเองหรืออาจถูกเพื่อนที่ตัวโตกว่ากลั่นแกล้ง 

 แม่ควรสอนเรื่องการเปลี่ยนแปลงของร่างกายเมื่อเข้าสู่วัยสาวกับลูกตั้งแต่ยังร่างกายยังไม่เปลี่ยนแปลง

 บางคนเข้าใจว่าการฝึกวินัย คือ การลงโทษแต่ที่จริงแล้วการลงโทษเป็นเพียงส่วนหนึ่งของการฝึกวินัย 

 เด็กคนนี้ไม่ได้มีปัญหาพฤติกรรมแต่อย่างใดแต่ด้วยอายุเพียงเท่านี้สิ่งที่ลูกสนใจไม่ใช่ร้านขายของที่กำลังจะไปแต่ธรรมชาติของลูกที่อยากเรียนรู้สิ่งต่างๆ

 เด็กเกือบทุกคนเคยร้องดิ้นอาละวาดในช่วงอายุ 1-3 ขวบ เด็กบางคนเริ่มเป็นตั้งแต่อายุ 9 เดือน นั่นเป็นเพราะลูกเริ่มรู้สึกถึงความต้องการของตัวเองและความเป็นตัวของตัวเองเมื่อลูกถูกขัดใจจะรู้สึกโกรธการร้องอาละวาดนานๆครั้งไม่ถือว่าผิดปกติแต่อย่างใด

เด็กทุกคนมีความกลัว ซึ่งเป็นกระบวนการทางพัฒนาการที่ปกติ และเข้าใจได้ไม่ยาก ความกลัวเกิดขึ้นเมื่อเด็กเริ่มรู้จักสิ่งต่างๆหรือเหตุการณ์รอบๆตัว แต่เขาไม่แน่ใจว่าอะไรที่เกิดขึ้นแบบทันทีทันใดนั้นจะเป็นสิ่งที่ดีหรือไม่ดีต่อเขา จึงต่อรู้สึกกลัวไว้ก่อน 

 อาการกลัวคนแปลกหน้า ทารกอายุ 9 เดือนไม่เพียงแต่กลัวหมอ แต่ยังกลัวสิ่งที่ใหม่ๆที่ไม่คุ้นเคย เช่น หมวกใบใหม่ของแม่ หรือหน้าตาของพ่อที่ดูเปลี่ยนไปหลังจากโกนเคราออก อาการนี้เรียกว่า อาการกลัวคนแปลกหน้า 

 ความพร้อมในการฝึกขับถ่าย เด็กก่อนอายุ 12-18 เดือน ส่วนใหญ่ยังไม่มีความพร้อมในการฝึกขับถ่าย เพราะลูกยังไม่รู้ว่าเมื่อไรควรไปห้องน้ำยังไม่รู้วิธีกลั้นหรือปล่อยออกยามต้องการยังไม่เข้าใจว่าทำไมถึงต้องนั่งกระโถนแทนที่จะเบ่งใส่ผ้าอ้อมส่วนใหญ่ยังไม่รู้จักรังเกียจอึของตัวเอง และไม่เดือดร้อนเวลาที่อึจะเลอะออกมานอกกางเกง

 หากคุณต้องพาลูกเข้าบ้าน เพื่อไปกินข้าวแล้ว แต่ลูกยังไม่ยอมเลิกเล่นขุดดิน ถ้าคุณพูดว่า “เราต้องเข้าบ้านกันแล้ว” ลูกจะแปลว่า “ลูกจะไม่ได้เล่นสนุกแล้วนะ” เขาจะไม่ยอมทำตามแน่นอน แต่หากคุณเปลี่ยนเป็นพูดว่า “เดี๋ยวเราไปปีนบันไดตรงนั้นกันดีกว่า” รับรองได้ว่าลูกต้องเลิกเล่นขุดดินแล้วเดินตามคุณไปทุกที่แน่นอน 

 เด็กเล็กๆแทบทุกคนเคยมีช่วงเวลาที่การพูดเป็นเรื่องที่ต้องใช้ความพยายามและคิดคำพูดไม่ทัน เขาจึงพูดซ้ำๆและพูดอึกๆอักๆ ซึ่งไม่ถือว่าเป็นเรื่องผิดปกติ เด็ก 1 ใน 20 คน มีปัญหาพูดติดอ่างบางคนแสดงความยากลำบากในการเปล่งคำพูดออกทางสีหน้าแต่โชคดีที่ส่วนใหญ่จะดีขึ้นได้เอง มีเพียง 1 ใน 100 คนที่มีปัญหาติดอ่างค่อนข้างนาน

 ลูกชายอายุ 1 ขวบ 3 เดือน มีเรื่องน่าเป็นห่วงคือเวลาแกไม่พอใจตัวเองเช่น ทำอะไรไม่ได้ดังใจ มักจะตบหัวตัวเองแรงๆ เหมือนหงุดหงิด ไม่พอใจแม่พยายามเอามือออกห้ามแล้วก็ไม่ยอมหยุดก็เลยชักเป็นห่วงว่าอาการนี้อาจติดไปตลอด

 ตอนนี้ลูกชายอายุ 3 ขวบ 6 เดือน เวลาเดินชอบล้มบ่อยๆไม่ได้สะดุดอะไรนะคะ เวลาถามเค้าก็ว่าทำไมถึงล้มเค้าตอบว่าเข่าอ่อนเฉยๆไม่แน่ใจว่าสาเหตุเกิดจากอะไร เวลาพาออกไปเดินเที่ยวเล่นนอกบ้านเดินได้ไม่นานก็บ่นเหนื่อยขอให้คุณแม่อุ้ม

 ประเมินเรื่องการได้ยิน หากสงสัยว่าลูกมีปัญหา เช่น เรียกไม่หัน หรือ เสียงดังๆจึงตอบสนองอาจเป็นความผิดปกติแต่กำเนิด หรือ มีปัญหาหูชั้นกลางอักเสบบ่อยๆแพทย์จะใช้อุปกรณ์เพื่อตรวจการได้ยินและรักษาได้ด้วยเครื่องช่วยฟัง

 ใช้รถหัดเดิน หรือ อยู่ในรถเข็นเด็กตลอดเวลาให้หยุดใช้รถหัดเดินเพราะรถหัดเดินทำให้เกิดอันตรายได้หลายอย่างส่วนรถเข็นเด็กก็ให้ลดการใช้ลงบ้าง 

 ดิฉันเป็นแม่บ้านเต็มตัวค่ะ ตอนนี้ลูกชายอายุ 7 เดือนแล้วและเริ่มร้องไห้งอแงทุกครั้งที่ดิฉันเดินไปที่อื่น บางทีแค่ลับสายตาไปนิดเดียวแกก็จะร้องโวยวายเสียงดังจนดิฉันไม่กล้าไปไหนเลยค่ะไม่แน่ใจว่าสาเหตุที่แกเอาแต่ร้องเป็นเพราะอะไรกันแน่และอยากทราบว่าควรจะจัดการกับปัญหานี้อย่างไรดีคะ

 ลูกวัย 2 ขวบ อยู่ในวันซุกซนชอบเก็บของตามพื้นใส่ปาก มีทางแก้ไขอย่างไรสำหรับคุณแม่และการกระทำนี้เป็นอันตรายมากไหมคะ

 มีหลักใหญ่ๆอะไรที่คุณพ่อคุณแม่จะไว้ใช้สังเกตได้ว่าลูกของเราพัฒนาการช้าคะทั้งวัยทารกและวัยก่อนเรียน" 

 เวลาที่ลูกไม่ยอมนั่งทำการบ้านดีๆแต่แน่นอนว่าพ่อแม่ทุกคนย่อมมีโอกาสหมดความอดกลั้นเป็นบางครั้งพ่อแม่ทุกคนเคยตะโกนใส่ลูกมาแล้วทั้งสิ้น หากเกิดขึ้น ให้คุณขอโทษลูกและแสดงให้ลูกรู้ว่า คุณยังรักเขาเหมือนเดิมโดยที่อธิบายให้ลูกเข้าใจว่าแม่ไม่ได้ไม่พอใจลูกแต่เป็นที่การกระทำของลูกต่างหาก

 หากลูกหายไปย่อมเป็นฝันร้ายที่สุดของพ่อแม่ต่อไปนี้ คือ ข้อพึงระวังเพื่อช่วยให้ลูกปลอดภัย